Shostakovich Festival - Lezing Francis Maes

Komt Dmitri Shostakovich dichterbij?

Prof. dr. Francis Maes (UGent) - Lezing in het Nederlands

Dmitri Shostakovich is op korte tijd uitgegroeid tot de meest gespeelde componist van de twintigste eeuw. Het mysterie rond zijn persoon en zijn status als sovjetcomponist droegen bij tot dit merkwaardige succes. Na de val van de Sovjet-Unie circuleerden de wildste theorieën over de betekenis van zijn werk. De controversen zijn niet weg. Was hij een dissident of een trouwe dienaar van de sovjets? Waren de politieke boodschappen die we in zijn werk menen te horen zo bedoeld?

Muziek leeft van mysterie en emotie. Bekijken we zijn leven en werk met wat meer afstand en objectiviteit, dan komen nuances aan het licht die hem als persoon en als kunstenaar dichterbij kunnen brengen. Die nuances tonen aan dat hij een geëngageerde, kritische kunstenaar kon zijn zonder dissident te zijn. Dat hij een eigen artistiek project kon uittekenen ondanks druk van buitenaf. Dat hij het Sovjetsysteem kon bespelen voor zijn eigen carrière, maar ook om anderen te helpen. Twee eigenschappen tekenen zich bovenal af: ten eerste was hij nooit de componist van het Sovjetvolk, maar wel van de sovjet intellectuele elite, en ten tweede mat hij zich een publieke persona aan omdat hij een onstilbare drang bezat zich uit te spreken, in woord en in muziek.